ABC termomodernizacji ( cz.2)
Ile potrzeba ciepła ?
Wykonanie w budynkach po termomodernizacji, aktualnych obliczeń zapotrzebowania ciepła dla poszczególnych pomieszczeń jest niezbędne. Po co? Po to, by możliwa była regulacja instalacji c.o. i dostosowanie jej do zmniejszonego zapotrzebowania na ciepło po termomodernizacji. Także w celu prawidłowego rozliczania kosztów ogrzewania, przypadających na poszczególne mieszkania, a tym samym dostarczenie danych, dla wykonania obliczeń współczynników korygujących położenie mieszkania w bryle budynku. Kwestie te reguluje Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012, poz. 1059 j.t.). Obliczenia zapotrzebowania ciepła, potrzebne są także do wyliczenia rzeczywistej mocy istniejących grzejników. Moc ta wynika z aktualnego obciążenia cieplnego pomieszczenia.
Wykonywanie termomodernizacji w sposób niekompleksowy, powoduje wypaczenie systemu indywidualnego rozliczania kosztów ogrzewania. Współczynniki, korygujące usytuowanie poszczególnych mieszkań w bryle budynku są najczęściej ustalane przez firmy rozliczeniowe jednorazowo, przy wprowadzeniu systemu. Każda ingerencja w strukturę termiczną budynku, powoduje zniekształcenie wyników rozliczeń.
Po ociepleniu jedynie szczytów budynków, mieszkania szczytowe pobierają mniej ciepła do osiągnięcia pożądanej temperatury. To powoduje mniejsze wskazania podzielników kosztów ogrzewania, a konsekwencją są mniejsze opłaty za ogrzewanie mieszkań szczytowych, w porównaniu z pozostałymi mieszkaniami. Obiektywnie patrząc nie jest to sprawiedliwy podział i całkowicie zniekształca ideę oszczędzania.
Przy wykonywaniu termomodernizacji w sposób chaotyczny, np. najpierw ocieplone ściany szczytowe), zachodzi konieczność każdorazowego przeliczenia zapotrzebowania ciepła dla poszczególnych pomieszczeń i uwzględnienia wyników tych obliczeń, zarówno przy obliczeniu współczynników korygujących dla celów indywidualnego rozliczania ciepła (Prawo energetyczne), jak i do określenia rzeczywistej mocy grzejników. Moce nominalne grzejników zainstalowanych, bezkrytycznie stosowane w systemach rozliczeniowych, nie mogą mieć zastosowania w istniejących instalacjach grzewczych, budynków po termomodernizacji.
Wystarczy mniej ciepła…
Po wykonaniu termomodernizacji konieczne jest dostosowanie wewnętrznej instalacji c.o. do zmniejszonego zapotrzebowania na ciepło. Regulacja instalacji musi być poprzedzona wykonaniem projektu, uwzględniającego aktualne OZC ( obliczenia zapotrzebowania ciepła) w poszczególnych pomieszczeniach. Nie ma innej możliwości ustalenia prawidłowego rozkładu czynnika grzewczego w istniejącej instalacji. Brak planowego i prawidłowego działania w powyższej kwestii , świadczy o niewiedzy, albo o świadomym tolerowaniu błędów, występujących w systemie rozliczeń ciepła.
W obecnej sytuacji możliwe są tylko dwa rozwiązania:
1. rezygnacja z indywidualnego rozliczania ciepła. Nie polecam, ponieważ indywidualne rozliczania kosztów ogrzewania przy pomocy podzielników kosztów to najtańszy sposób oszczędzania energii cieplnej w budynkach wielolokalowych.
2. wykonanie obliczeń zapotrzebowania ciepła ,dla poszczególnych pomieszczeń. Obliczenia te wykorzystać można nie tylko do prawidłowego wyliczenia współczynników korygujących położenie mieszkań oraz do wyliczenia prawidłowej, rzeczywistej wielkości mocy grzejników. Także do wielu innych przedsięwzięć, związanych z prawidłowym funkcjonowaniem instalacji centralnego ogrzewania i termomodernizacją budynku w ogóle.
Po co audyt?
Jednym z podstawowych elementów niezbędnych do udzielenia premii termomodernizacyjnej jest wykonanie audytu energetycznego. Audyt energetyczny, jest to dokument, określający rzeczowo-finansowy zakres usprawnień termomodernizacyjnych (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 17.03.2003r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego…). Zawiera w swojej treści m.in. takie elementy, jak : inwentaryzacja techniczno-budowlana budynku, ocena stanu technicznego budynku, wykaz usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych, określenie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, opis wariantu optymalnego.
Termomodernizacją mogą zostać objęte wszelkie usprawnienia, mające na celu zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną wraz ze wszystkimi robotami towarzyszącymi. Do najczęściej wykonywanych należą, m.in.:
poprawa izolacyjności przegród zewnętrznych, czyli ocieplenie ścian, stropodachów, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej. Kolejne usprawnienia to poprawa szczelności przegród zewnętrznych, więc remont stolarki okiennej i drzwiowej, wykonanie wiatrołapów, montaż samozamykaczy, wykonanie ekranów przeciwwiatrowych przed wejściem do budynku, obudowa balkonów itd. Wymieńmy też poprawę izolacyjności przegród wewnętrznych – ocieplenie ścian klatki schodowej, stropu nad nie ogrzewaną piwnicą, montaż ekranów zagrzejnikowych. Warto pomyśleć o poprawie systemu wentylacji , modernizacji instalacji ciepłej wody, a także modernizacja wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania. Minimalny zakres to regulacja instalacji c.o., czyli dostosowanie instalacji do zmniejszonego zapotrzebowania na ciepło.
Z powyższych faktów widać, że niewykorzystanie preferencji, wynikających z Ustawy termomodernizacyjnej jest błędem. Tłumaczenie, że brak jest pieniędzy oraz brak zgody mieszkańców świadczy o nieznajomości zagadnień. Koszty inwestycji termomodernizacyjnych, nie powinny być odczuwalne przez mieszkańców, bo pokrywane są z oszczędności w zużyciu ciepła. A więc rata kredytu nie powinna być wyższa od wartości oszczędności spowodowanych termomodernizacją.
W przepisach obowiązujących do niedawna (ustawa termomodernizacyjna, obowiązująca do 1999roku), było wręcz zobowiązanie do wykazania spełnienia tego faktu w audycie energetycznym, niezbędnym do uzyskania premii termomodernizacyjnej. Natomiast brak zgody mieszkańców, czy też Walnego Zgromadzenia, wynika z braku zainteresowania się tematem przez Zarząd Spółdzielni. Przejawia się to w braku wiedzy w przedmiotowej problematyce, braku chęci zajęcia się dodatkowymi czynnościami, wynikającymi z obowiązujących procedur, a także w braku wniosku z odpowiednim, rzetelnym i prawdziwym uzasadnieniem.
mgr inż. Krzysztof Kuna
Audytor Energetyczny
Akredytacje NAPE Nr 1518/93/06,
0723/S18/2008, 1431/N-12/2011,
Uprawnienia Nr MI/ŚE/691/2009
Biegły sądowy w zakresie audytingu
energetycznego przy Sądzie Okręgowym w Legnicy