Coraz częściej widz staje oko w oko z teatralną rzeczywistością, burzącą dotychczasowe kanony. Ten sam widz staje się poniekąd aktorem, biorącym udział w akcji. Taki sposób pojmowania teatru jest widoczny w „Uwolnieniu”, najnowszej premierze Wrocławskiego Teatru Współczesnego.
W spektaklu tym Kuba Kowalski, jego reżyser umieścił widza, w centrum uwagi, bowiem widownia jest też miejscem gry. Spektakl zaczyna się i …nic się nie dzieje. Po dłuższej chwili, niektórzy z widzów (jak się za chwilę okaże-aktorzy) zaczynają dyskutować, dywagując co się dzieje. Z tych dyskusji, dysput, sporów, stopniowo wyłania się z nasza polska wspólnota (lub jej namiastka), pełna kłótliwej bezsilności, zmanipulowanych członków społeczności. Brak możliwości porozumienia się, brak jakiekolwiek otwartości scenicznych postaci jest, niestety, dominującym elementem spektaklu.
Do koncepcji Kuby Kowalskiego znakomicie przystaje scenografia i kostiumy autorstwa Maksa Maca, zwłaszcza umieszczona w głębi sceny kurtyna. To ona jest tłem działań, scenicznych postaci. Nad nią rozpostarty jest duży ekran, na którym widzimy obrazy z kamer video, umieszczonych w wielu punktach. Zarówno widzowie, jak i aktorzy mogą oglądać siebie samych (zdj. R.Skwarek). Muzyka Rafała Ryterskiego ma charakter czysto ilustracyjny. Natomiast istotną rolę w tym spektaklu odgrywa video, autorstwa Natana Berkowicza i Antoniego Grałka. Wszechobecne oko kamery, rejestruje niczym Wielki Brat nasze wszystkie działania. I aktorów i publiczności.
Jako że spektakl jest dziełem wybitnie zespołowym, wymieniam wszystkich aktorów: Anna Błaut, Zina Kerste, Anna Kieca, Ewa Niemotko, Beata Rakowska, Jolanta Solarz-Szwed, Magdalena Taranta, Lina Wosik, Mariusz Bąkowski, Krzysztof Boczkowski, Rafał Cieluch, Maciej Kowalczyk, Przemysław Kozłowski, Tadeusz Ratuszniak, Maciej Tomaszewski oraz Mikołaj Siemionek i Mirosław Siwek.
Spektakl Zenona Fajefra i Kuby Kowalskiego, w sposób nieco przewrotny burzy teatralną iluzję. Zaraz po zakończeniu spektaklu widzowie przechodzą przez scenę i przez kurtynę, by zobaczyć z tyłu kobietę, szyjącą na maszynie końcówkę tejże kurtyny. Czy nasze życie jest iluzją, czy teatr też jest iluzję, czy nasze życie to także teatr? Widz sam już będzie w stanie odpowiedzieć sobie na te pytania.
tom
Zenon Fajfer, Uwolnienie. Tekst sceniczny i reżyseria Kuba Kowalski, scenografia, kostiumy Maks Mac, koncepcja scenografii Kornelia Dzikowska, muzyka Rafał Ryterski, video Natan Berkowicz, Antoni Grałek, światło Damian Pawella. Wrocławski Teatr Współczesny. Prapremiera 28 października 2023 r.